Thứ 7, ngày 25 tháng 8 năm 2018
Sáng hôm nay tôi lang thang sang khu quận 5, nếu như phải chọn một nơi ảnh hưởng đến cuộc đời cũng như tính cách của tôi, đồng thời là nơi tôi có nhiều kỷ niệm đẹp nhất. Tôi có thể trả lời ngay mà không cần suy nghĩ, đó là khu phố Tàu ở quận 5.
Hồi tưởng lại một chút về quá khứ, là người Kinh nhưng tôi sinh ra và lớn lên ngay giữa lòng khu phố của người Hoa, một khu chung cư xây từ năm 1994 đến nay ngót nghét cũng đã gần 25 năm. Ngày mà khu chung cư này được hoàn thành cũng là ngày tôi chào đời, nên có thể nói tôi sống trên đời này bao nhiêu năm thì khu chung cư này cũng bấy nhiêu năm. Tôi sống cùng gia đình giữa một cộng đồng người Hoa, nên tôi rất hiểu phong cách sống, lối sống và văn hóa của họ. Từ ẩm thực, thời trang, văn hóa, tập quán, kiến trúc nhà cửa của dân tộc Hoa cứ thế ngấm dần và ăn sâu vào trong tiềm thức của tôi. Tôi lớn lên cùng họ, học tập và vui chơi cùng họ và đã từng có lúc tôi sử dụng được ngôn ngữ của họ như tiếng Việt. Nhưng khi tôi lên năm 14 tuổi thì gia đình tôi chuyển sang quận 10 sinh sống, và thế là mối dây duyên nợ của tôi và người Hoa bị đứt quãng từ đây. Kể từ đó tôi ít tiếp xúc với ai là người Hoa, dần dần tôi đánh mất khả năng sử dụng tiếng Hoa, bây giờ ngẫm lại tôi cảm thấy khá tiếc về điều này. Tuy nhiên, 14 năm tuổi thơ đã để lại trong tôi quá nhiều kỷ niệm và tất cả như ngấm vào trong xương máu của mình. Đến mức thậm chí bây giờ tôi chỉ cần nhìn bề ngoài của một người, hoặc chỉ cần nghe giọng nói của họ là tôi có thể biết được người đó là người Hoa dù cho họ có thay đổi giọng Việt tốt thế nào chăng nữa.
Thôi chia sẻ một chút về tuổi thơ thôi nhé, chứ kể tiếp là lạc đề của bài blog hôm nay luôn. Thoắt cái đã hơn 10 năm trôi qua, hôm nay là ngày lễ Vu Lan, tôi thức dậy rất sớm và thời tiết cũng rất đẹp. Tôi chợt muốn quay về lại quận 5, đi đâu thì tôi cũng không biết bởi vì quận 5 cũng khá rộng, rộng hơn quận 10 rất nhiều. Các khu vực nổi tiếng ở quận 5 như khu Chợ Lớn, khu chung cư Xóm Cải, khu chợ Vải Soái Kình Lâm, con đường thời trang Nguyễn Trãi, khu chợ An Đông Plaza... Tôi chợt nhớ đến một nơi mà ngày xưa tôi đã có dịp đến một lần - đó là khu Hào Sĩ Phường.
Hào Sĩ Phường là tên của một con hẻm tại địa chỉ 206 Trần Hưng Đạo B, quận 5. Con đường này vốn cũng khá đông đúc người qua lại, nhưng giữa dòng đời tấp nập, xô bồ này thì chắc cũng không có mấy ai để ý và biết được có một nơi an yên, tĩnh lặng. Hào Sĩ Phường - con phố hơn 100 năm tuổi này như một ốc đảo tĩnh lặng nằm tách biệt với cuộc sống ồn ào bên ngoài. Ngày xưa tôi có một người bạn học chung cấp 1 sống ở đây với gia đình, nên tôi đã có dịp đến đây chơi, nhưng bây giờ hỏi tôi căn nhà nào thì tôi không tài nào nhớ nổi vì đã quá lâu, và cậu bạn đó sau này cũng chuyển đi nơi khác sinh sống.
Cái tên gọi của con hẻm cũng khá lạ tai, Hào có nghĩa là sự hào hiệp, Sĩ là trong từ văn sĩ. Bởi vì sự hào hiệp và văn sĩ là những đức tính tốt đẹp được người Hoa duy trì và dạy cho con cháu đời sau, phải "hào hiệp" giúp đỡ người khác và phải có "văn sĩ" để xây dựng lối sống thật văn minh, văn hóa, thật "nghệ", còn chữ Phường là trong phường buôn bán, vì theo phong tục của người Hoa là "buôn có bạn, bán có phường". Qua trò chuyện với chú Tôn, một người đã sống ở đây hơn 50 năm thì khu nhà này ngày xưa thuộc sở hữu của chú Hỏa (Hứa Bổn Hòa), chú Hỏa xây dựng khu nhà này và cho thuê lại từ đầu thế kỷ 20 và cả cái tên gọi Hào Sĩ Phường cũng là do chú Hỏa đặt ra.
 |
| Bữa sáng và cà phê, chú cởi trần ngồi ngoài là chú Tôn |
Nếu ai nói rằng người Trung Quốc đi đến đâu thì ồn ào đến đó, thật sự mình không nói nhận định này là đúng hay sai vì thật sự mình chưa từng tiếp xúc với một người Trung Quốc đến từ đất nước Trung Hoa. Nhưng mình chỉ biết đây là khu phố của những con người Việt gốc Hoa, và đây là một trong những con phố an yên, thanh bình và hoài cổ nhất mà mình từng đặt chân đến ở đất Sài Gòn này. Vẫn là phong cách sống đó, có một chút gì đó lộn xộn, một chút gì đó màu mè, vẫn là nét văn hóa phơi quần áo bên hành lang, thói quen ngồi cà phê sáng cùng nhau trò chuyện không bao giờ lẫn được của người Hoa mà mình đã từng biết.
 |
| Nét văn hóa đặc trưng của người Hoa |
Hiện nay thì một số căn nhà trong khu này đã được sửa chữa, cải tạo lại, đã mang dáng dấp mới, màu sắc hiện đại hơn. Nhưng cũng còn rất nhiều căn nhà giữ nguyên được lối kiến trúc ban đầu với màu sơn vàng sẫm đặc trưng ưa thích của người Hoa, khung cửa gỗ và có một hàng cửa sắt kéo bên ngoài. Phía trước cửa thì luôn có bàn thờ Thổ Địa, Thiên Quang cùng với 5 tờ Ngũ Phúc Lâm dán trước cửa. Đứng trước những hình ảnh ấy tôi không thể nào không xúc động bởi vì ngày xưa tôi cũng từng sống trong một ngôi nhà như thế. Mọi thứ như ùa về trước mắt tôi, những ngày tháng tuổi thơ bỗng như sống lại một cách sống động hơn bao giờ hết.
 |
| Một căn nhà còn giữ được gần nguyên hiện trạng so với ban đầu |
Cuộc sống của Hào Sĩ Phường cứ thế diễn ra êm đềm mỗi ngày, mặc cho bên ngoài vật đổi sao dời ra sao. Vốn sinh ra và lớn lên tại chốn phồn hoa đô hội, tôi đã quá quen với sự thay đổi đến chóng mặt diễn ra hằng ngày, sự quay cuồng của cuộc sống kim tiền, sự vội vã không chờ đợi một ai của thời gian, nhưng khi đến với Hào Sĩ Phường, tôi cảm thấy nơi đây thân quen đến lạ. Âu như vậy có khi lại hay, sau một ngày dài tất bật với cuộc sống bên ngoài thì quay về đây, tìm về một ngôi nhà đúng nghĩa yên bình, có một nơi để nuôi dưỡng tâm hồn thì còn gì bằng.
0 nhận xét: